Procedures in het arbeidsrecht

Pro-forma Ontbindingsprocedure

Wanneer partijen het instemming hebben bereikt over de ontbinding van de arbeidsovereenkomst dan wordt dit vrijwel altijd vastgelegd in een zogenaamde vaststellingsovereenkomst. Soms is het raadzaam om hierin op te neme dat een zogenaamde pro-forma ontbindingsprocedure wordt gevolgd. Dit betekent dat een verzoek om ontbinding van de arbeidsovereenkomst wordt ingediend bij de kantonrechter. Veelal zal de werkgever dit doen. De andere partij dient vervolgens een verweerschrift in. Deze stukken zijn op elkaar afgestemd. Als de kantonrechter uit de stukken afleidt dat er overeenstemming is, stelt hij een ontbindingsbeschikking op waarin hij de ontbinding van de arbeidsovereenkomst conform het verzoek en verweer vastlegt.

Voor de werknemer is het voordeel vaak gelegen in het feit dat de beschikking mocht dit nodig blijken direct ten uitvoer gelegd kan worden door een deurwaarder. Voor het volgen van een ontbindingsprocedure moeten griffierechten betaald worden. Als het op elkaar afgestemde verzoek- en verweerschrift minimaal twee dagen voor het einde van de maand worden ingediend, kan vaak die maand de ontbindingsbeschikking nog worden uitgesproken. In de praktijk stuurt de kantonrechter de ontbindingsbeschikking vaak een paar weken later pas toe. De pro-forma ontbindingsprocedure is in principe een geheel schriftelijke procedure.

Ontslagvergunning aanvragen bij het UWV werkbedrijf

Als partijen geen overeenstemming hebben bereikt, kan (alleen) de werkgever een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV WERKbedrijf indien er sprake is van een bedrijfseconomische reden. Het UWV WERKbedrijf toetst vervolgens aan de hand van het ontslagbesluit en haar beleidsregels of het ontslag verleend kan worden. Nadat een werkgever een verzoek om een ontslagvergunning heeft ingediend, stelt het UWV WERKbedrijf de werknemer hiervan op de hoogte. De werknemer mag vervolgens verweer voeren. Dit is in principe een schriftelijke procedure. De hele procedure neemt vaak minimaal 6 tot 8 weken in beslag.

Een voordeel van de procedure bij het UWV WERKbedrijf is dat sprake is van een maand korting op de opzegtermijn. Wel moet minimaal een maand overblijven. Als een werkgever echter na de ontvangst van een ontslag vergunning het dienstverband met een werknemer opzegt, kan de werknemer bij een onrechtmatig ontslag naar de rechter gaan om een aanvullende vergoeding te vorderen of herstel dienstverband kan vorderen.

Reguliere ontbindingsprocedure

Wanneer partijen geen overeenstemming kunnen bereiken over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, kan aan de kantonrechter gevraagd worden om de ontbinding van de arbeidsovereenkomst uit te spreken. In het kader van deze procedure doet de rechtbank enkel uitspraak over de ontbinding en niet over bijkomende vorderingen zoals een loonvordering. Zowel de werkgever als de werknemer mag de ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzoeken. Voor het indienen van een verzoekschrift worden griffierechten geheven. De wederpartij mag vervolgens een verweerschrift indienen. De kantonrechter streeft er meestal naar de zaak binnen één maand in te plannen voor een mondelinge behandeling. Vervolgens duurt het meestal nog circa 4 weken voor de kantonrechter een uitspraak doet.

Voordeel van de reguliere ontbindingsprocedure is dat tegen een ontbindingsbeschikking geen beroep kan worden aangetekend. Hiermee is dan in de meeste gevallen ook sprake van finale geschillenbeslechting. In uitzonderlijke gevallen kan soms wel verzocht worden om heropening van de procedure.

Kort geding

Wanneer in een arbeidsovereenkomst een geschil ontstaat bijvoorbeeld omdat de werknemer zich ziek meldt en de werkgever de ziekmelding weigert te accepteren wordt soms de loondoorbetaling stopgezet. In een dergelijke situatie kan een werknemer er belang bij hebben om een kort geding te starten. De werknemer heeft dan namelijk een spoedeisend belang. In een kort geding kunnen geen onherroepelijke besluiten genomen worden door de kantonrechter dus er kan niet gevraagd worden om een concurrentiebeding te vernietigen in kort geding. Wel kan worden gevraagd om schorsing van dit geding.

Kort gedingen worden in de regel binnen een paar weken op zitting behandeld. Wanneer een zaak zeer veel spoed heeft kan dit echter ook binnen een dag zijn. Voor een kort geding moeten griffierechten betaald worden. Het voordeel van een kort geding is dat er op zeer korte termijn een uitspraak wordt gedaan.

Reguliere dagvaardingsprocedure

Voor overige procedures komt men al snel terecht in een reguliere dagvaardingsprocedure. Dit betekent dat de wederpartij door middel van een dagvaarding wordt opgeroepen. In de meeste gevallen mag degene aan wie de dagvaarding is gericht een, schriftelijke, reactie (conclusie van antwoord) geven op hetgeen in de dagvaarding staan en ook een eventuele tegeneis instellen. Daarna wordt dan de zaak vaak ingepland voor een mondelinge behandeling. Soms kan voor of na de mondelinge behandeling ook nog een tweede schriftelijke ronde volgen. Een reguliere dagvaardingsprocedure kan enkele maanden in beslag nemen. Wanneer een dagvaardingsprocedure in gang gezet wordt, kan getracht worden om de proceskosten te verhalen op de gedaagde.
Van een reguliere dagvaardingsprocedure kan bijvoorbeeld sprake zijn als een werknemer na het einde van zijn dienstverband onbetaalde overuren wil invorderen of wanneer de werkgever een schuld die de werknemer aan hem heeft wil invorderen. Ook wanneer een werknemer een ontslag op staande voet wil aanvechten, dient een reguliere dagvaardingsprocedure ingezet te worden.